Ergenlikte
iniş ve çıkışlar
Bazen gerçekten iyi ve bazen gerçekten kötü hissetmek son derece normaldir. Her zaman ve hayatın her döneminde inişler ve çıkışlar vardır. Bununla başa çıkabilmek ve örneğin olası yas dönemlerinin alışılmadık derecede uzun sürmesi durumunda doğru biçimde tepki verebilmek önemlidir. İşte tam bu zaman tepki vermeniz gerekir, çünkü prensipte kimse depresyondan kurtulamaz kendi başına.
Ergenlerde depresyonun meydana gelemeyeceği uzun zaman boyunca varsayılmıştır. Veya başka bir deyişle: Gençler uzun süredir kötü bir ruh halindeyse, bunun nedeni ergenliktir. Depresyonun bununla hiçbir ilgisi yoktur çünkü bu sadece yetişkinlerde görülür.
Yanlış. Gerçi uzun zaman boyunca var olan hâkim görüş bu olsa da, araştırmalar bunun doğru olmadığını göstermiştir bize.
O zamandan beri depresyonun ergenler ve hatta çocuklar arasında da yaygın olduğu ve ciddiye alınması gerektiği anlaşıldı.
Ancak dikkatli olun: Her kötü ruh hali bir depresyon değildir. Bir gün iyi ve bir başka gün ise kötü bir ruh hali içinde olmak gayet normal. Sinirlilik, meydan okuma, başkalarından uzaklaşma ve memnuniyetsizlik gibi davranışlar da bunun bir parçasıdır ve özellikle ergenlik döneminde tamamen normaldir. Hatta “normal gelişme” ile kastettiğimiz olguya aittirler. Yani kötü bir ruh halinin her aşaması bir depresyon değildir.
Hepimizin sahip olduğu normal ruh hali değişimleri ile depresyon arasında ayrım yapmak oldukça önemlidir. Burada zor olan kısım ise, sadece tek bir depresyon türünün var olmaması gerçeğidir. Birçok yüzü olabilir ve farklı biçimlerde ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, temelde şu geçerlidir: Eğer ki semptomlar birkaç hafta boyunca devam ederse, o zaman bir depresyonun olasılığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Depresyonun özellikleri ve belirtileri
- Alışılmadık derecede uzun bir süre boyunca ve özellikle şiddetli depresif, üzgün veya huzursuz bir ruh hali.
- Örneğin, oyun oynamaya veya spor yapmaya karşı duyulan isteksizlik. Artık hiçbir şeye karşı bir ilginin olmaması.
- Sebepsiz yere (sık sık) ağlama.
- İçsel devinim yok olmuş gibi sanki. Bu, enerji eksikliği olduğu anlamına gelir, bu yüzden yorgunluk hızla baş gösterebilmektedir.
- Yorgun olmanıza rağmen uykuya dalmakta zorluk çekiyorsunuz ve geceleri daha sık uyanıyorsunuz. Ancak bazen, çok fazla uyuma isteğiniz oluyor ve artık başka hiçbir şey yapmak istemiyorsunuz.
- Genellikle sizi iyi bir ruh haline sokan aktivitelerle bile değişmeyen çok belirgin ve sık sık can sıkıntısı.
- Özgüven gittikçe azalır. Bu, insanın geri çekilmesine bile yol açabilir, pasiflik artar.
- Suçluluk veya kendini kınama duyguları özellikle güçlüdür ve kendi başlarına da temelsizdir.
- İştah yok, ama bazen önemli ölçüde daha fazla veya hatta "çok fazla".
- Ağır vakalarda ölüm düşüncesi, intihara meyil veya intihar girişimleri hakkında düşünceler.
- Fiziksel şikayetler, en sık görülenler ise karın ağrısı ve baş ağrısıdır.
Bu arada, yetişkinlerde bu belirtiler genellikle benzerdir. Oysa çocuklarda ve ergenlerde fiziksel şikayetler daha yaygındır. Burada, her şeyden önce, gün boyunca alışılmadık bir yorgunluktan bahsetmek gerek. Başka ve son derece açık bir belirti ise, tekrarlayan mide ağrısı veya baş ağrısıdır. Bu arada, yaşlandıkça, bu belirtilerin mide ağrısı şeklinde değil de, baş ağrısı şeklinde ortaya çıkması yaşın ilerlemesi ile doğru orantılıdır.
Buradaki genel bakış şunu gösterir: Aşağı yukarı açık ve belirgin olan depresyon belirtileri vardır.
Erken davranmak önemlidir, ancak aynı zamanda her ruh hali değişiminin depresyon ile aynı olmadığını anlamak da önemlidir. Bir hafta boyunca gerçekten sinirli olmak aslında son derece normaldir. Ancak ruh halinin kısa süre sonra tekrar düzelmesi beklenir. Bu olmuyorsa eğer: Kendin yap kontrol listesine tekrar göz atmakta fayda var.
